Αναδιατάξεις Φίλης Σαρρής 2003
Μετά τη Γαλλική Επανάσταση στα τέλη του 18ου αιώνα και την επόμενη Ρωσική Επανάσταση στις αρχές του 20ου αιώνα η γεωπολιτική διάταξη της ανθρωπότητας πολώθηκε σε δύο διαλεκτικά ανταγωνιστικές ροπές ανάμεσα στις οποίες παρεμβλήθηκαν αμφίδρομα κοινωνικά ρεύματα.
Από τη μια η κατεστημένη Αστική Κοινωνία με κυρίαρχη κάστα τους Αστούς, πρωταγωνιστή το κεφάλαιο, κινητήρα τη Βιομηχανική Επανάσταση, κίνητρο το Κέρδος και τρόπαιο την Αποικιοκρατία. Από την άλλη, η ριζοσπαστική Σοσιαλιστική προοπτική, με επαναστατική προφυλακή τους εργάτες, λάβαρο την Εργασία, προωθητήρα την Επανάσταση, στόχο τον Οικουμενισμό και όραμα τον Ουμανισμό. Και ανάμεσα στις αντιμαχόμενες αυτές δυναμικές, κάποιες μικρές, ρευστές, μεταρρυθμιστικές συσπειρώσεις εκλεκτικών κοινωνικών στρωμάτων με αποκλίνουσες προς τη μία ή την άλλη από τις πρωταγωνιστικές προοπτικές.
Η παραπάνω τριώροφη δομή της κοινωνικής πυραμίδας, αντιστοιχήθηκε πολιτικά με τη παρουσία τριπολικού πολιτικού σκηνικού. Δυνάμεις συντηρητικής, συμβιβαστικής και προοδευτικής ιδεολογίας, διαμόρφωσαν το πολιτικό τοπίο και αντίστοιχα χαρτογράφησαν τις κομματικές κατατάξεις αυτών των ιδεολογιών στα Δεξιά, στα Αριστερά και στο Κέντρο της πολιτικής κονίστρας μέχρι το τελευταίο τέταρτο του 20ου αιώνα.
Μετά όμως τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, και ιδιαίτερα μετά την κατάρρευση της αποικιοκρατίας, την διάσπαση του Ατόμου και την έκρηξη της Νέας Τεχνολογίας προέκυψε νέα σύγχυση προσανατολισμού σ' όλες τις εκφάνσεις του παγκόσμιου κοινωνικού, πνευματικού και παραγωγικού τοπίου. Οι νέες αυτές οικουμενικές διαταράξεις υπερκέρασαν τις παραδοσιακές παραγωγικές διαδικασίες και αμφισβήτησαν τις κατεστημένες ιδεολογίες προκαλώντας κοινωνικές αναδιαρθρώσεις, πολιτικές ανακατατάξεις και πολιτισμικές παραμορφώσεις. Ο πλανήτης στοιχήθηκε σε τρεις διαφορετικούς πόλους. Δυτικά ο καπιταλιστικός κόσμος των ΗΠΑ, του δυτικού τμήματος της Ευρώπης και της Ιαπωνίας. Ανατολικά, ο κόσμος του Υπαρκτού Σοσιαλισμού της Σοβιετικής Ένωσης, της ανατολικής Ευρώπης και της Κομμουνιστικής Κίνας. Νότια, σ' όλον τον υπόλοιπο πλανήτη, ο απέραντος Τρίτος Κόσμος, ρημαγμένος από την πειρατική αποικιοκρατία. Ο κάθετος αυτός διαχωρισμός του κόσμου, προκάλεσε σκληρό ανταγωνισμό μεταξύ της Καπιταλιστικής Δύσης και της Κομμουνιστικής Ανατολής με αποτέλεσμα να κυριαρχήσει κατά το τελευταίο τέταρτο του 20ου αιώνα ένας εξοντωτικός ανταγωνισμός πολεμικών εξοπλισμών και ο εφιαλτικός Ψυχρός Πόλεμος με την απειλή του πυρηνικού όλεθρου. 'Ολα αυτά γρήγορα οδήγησαν τις καπιταλιστικές χώρες στα πρόθυρα της χρεοκοπίας, προκάλεσαν την κατάρρευση του Υπαρκτού Σοσιαλισμού και βύθισαν τον καθυστερημένο Τρίτο Κόσμο σε έσχατη εξαθλίωση.
Με τις παραπάνω αλλαγές διαμορφώθηκε ένας νέος γεωπολιτικός χάρτης του Πλανήτη. Από τις αρχές της δεκαετίας του 70, φαινόμενα παραγωγικής σύγχυσης και ιδεολογικές αμφισβητήσεις άρχισαν να ξηλώνουν τα περιφράγματα των κατεστημένων πολιτικών κοσμοϊδεών με αποτέλεσμα να κουρελιάζονται διαδοχικά τα λάβαρα των ιδεολογικών και κομματικών σχηματισμών. Η παραδοσιακή τριώροφη δομή της αστικής δημοκρατίας και η εφαρμοσμένη κοινωνική ισορροπία της σοσιαλιστικής κοινωνίας αποδυναμώθηκαν. Η Δημοκρατία της αστικής Δημοκρατίας πλαστογραφήθηκε σε παρωδία και ο Σοσιαλισμός της Σοσιαλιστικής Κοινωνίας κατέληξε σε τραγωδία. Στην παγκόσμια κοινωνία εισέβαλε η ανεκτικότητα της ευκολίας και στην πολιτική η ανεκτικότητα του βολέματος. Νέες ανάγκες και δυνατότητες, αναζήτησαν νέους δρόμους εξέλιξης, νέες φόρμες έκφρασης και νέες ταυτότητες παρουσίες. προκαλώντας μπλοκάρισμα παραγωγικών σχεδιασμών και προβληματισμούς κοινωνικούς, παραγωγικούς και πολιτικούς.
Τελικά στην ύστατη δεκαετία του 20ου αιώνα διαμορφώθηκαν τέσσερα παγκόσμια αντίπαλα πυρηνικά κέντρα εξουσίας με στόχο την μονοπώληση και τον έλεγχο των μέσων παραγωγής, των πηγών ενεργείας και της παγκόσμια οικονομίας. Ανατολικά η διστακτικά μετασχηματιζόμενη σε ελεύθερη οικονομία της αγοράς και αδύναμη ακόμη να επιβληθεί διεθνώς, πρώην κομμουνιστική Ρωσία. Στην 'Aπω Ανατολή η πολυάνθρωπη, ταχύτατα εξελισσόμενη σε παγκόσμια οικονομική υπερδύναμη, αυτιστική κομμουνιστική Κίνα. Νότια η ασιατική πολυάνθρωπη αντιμαχόμενη ομάδα των οικονομικά υποανάπτυκτων και αδύναμων να προβληθούν οικουμενικά πυρηνικών δυνάμεων των Ινδιών, του Πακιστάν και της Ινδονησίας. Δυτικά ο καπιταλισμός με μητρόπολη και μοναδική οικονομική, πολιτική και στρατιωτική Υπερδύναμη, τις ΗΠΑ που ανέλαβαν με την συμπαράταξη της ανώριμης ακόμη Ευρωπαϊκής Ένωσης, την συνδρομή της ρομποτικής Ιαπωνίας, και την πρόθυμη σύμπραξη των κατάλοιπων του Υπαρκτού Σοσιαλισμού να οδηγήσει την ανθρωπότητα και τον εξαθλιωμένο Τρίτο Κόσμο στην Παγκοσμιοποίηση.
Μετά από αυτές τις εξελίξεις γίνεται φανερό ότι με το πέρασμά της στον 21ου αιώνα η ανθρωπότητα αντιμετωπίζει νέα προβλήματα. Όλα βεβαιώνουν ότι την πορεία προς την ακραία ελεύθερη αγορά ανέλαβαν να επιβάλλουν δυναμικά οι παντοδύναμες Πολυεθνικές Εταιρείες εξυπηρετώντας πρωτίστως τα συμφερόντά τους και τα συμφέροντα των ΗΠΑ, με αποτέλεσμα να σέρνεται η ανθρωπότητα σε αδιέξοδα. Μέρα με την μέρα ο κόσμος όλος διχάζεται σε μια ελάχιστη, γενετικά φθίνουσα, ομάδα εγωκεντρικών πλουσίων αναπτυγμένων κρατών και σε μια άλλη τεράστια και εκρηκτικά υπεργεννητική μάζα εξαθλιωμένων πληθυσμών της υπανάπτυκτης ανθρωπότητας. Πέρα από αυτή την επικίνδυνη εξέλιξη, μέρα με τη μέρα η καπιταλιστική διαχείριση της παγκόσμιας οικονομίας προκαλεί αλόγιστη εξάντληση των πρώτων υλών, μη αναστρέψιμη οικολογική καταστροφή του περιβάλλοντος, φάσμα λιμοκτονίας σε δισεκατομμύρια απελπισμένων πληθυσμών και δραματική ερήμωση του πλανήτη.
Τα όσα αναφέρθηκαν επιβεβαιώνουν ότι ο άνθρωπος περνά μία από τις δραματικότερες φάσεις της εξέλιξής του. Παρ' όλα αυτά, αν και είναι παραδεκτό ότι η ιστορία δεν επαναλαμβάνεται, τηρουμένων των αναλογιών, φαίνεται ότι την λύση του προβλήματος που απειλεί τον σημερινό κόσμο, ενδεχομένως θα δώσει η λύση μιας αντίστοιχης ιστορικής παγκόσμιας κρίσης στα χρόνια της ρωμαιοκρατίας που προκάλεσε τη ριζική μετάλλαξη και πλάτεμα του τότε γνωστού κόσμου. Όπως η ιστορία αναφέρει, την εποχή εκείνη, ενώ η αυτάρεσκη γηραιά Ρώμη ανταγωνιζότανε με την αντίπαλό της αγέρωχη Καρχηδόνα για την επικυριαρχία του κόσμου, εξαθλιωμένοι υποτελείς πληθυσμοί του αρπαχτικού ρωμαϊκού Imperium και ανεξέλεγκτα μεταναστευτικά στίφη ανέστιων και πεινασμένων άγριων φυλών από τα βάθη της Ευρασίας και τον παγωμένο Βορρά, εισβάλανε στην δυτική πλούσια Ευρώπη, συντρίβοντας τη ρωμαϊκή αντίσταση. Τότε συντελέστηκε η κοσμογονική μετανάστευση και εγκατάσταση στο παλαιό κόσμο εκατομμυρίων νέων ανθρώπων που μετάλλαξαν την πληθυσμιακή σύνθεση της Ευρώπης προκαλώντας την κατάρρευση του παλαιού ρωμαϊκού κόσμου και την άνθηση ενός νέου κόσμου με νέους πολιτισμούς και νέους πρωταγωνιστές.
Στις μέρες μας όλα δείχνουν ότι η συνεχής, νόμιμη και παράνομη, μεταναστευτική εισβολή στον ανεπτυγμένο κόσμο των μαζών του περιθωριοποιημένου Τρίτου Κόσμου, φαίνεται σαν νομοτελειακή επανάληψη εκείνης της ιστορικής κοσμογονίας αλλά αυτή τη φορά με τον εφιάλτη του πυρηνικού ολέθρου που απειλεί με αφανισμό τον ίδιο τον Πλανήτη.
- * -
|