Ο Φανατισμός, αυτός καθ' εαυτός πιστεύω ότι αναφέρεται κυρίως, στον προικισμένο από την φύση με Νόηση υγιή 'Aνθρωπο. Τις παρορμήσεις των Ενστίκτων και τη κοινωνική δράση του έλλογου ανθρώπινου Όντος, έλεγε ο Πλάτωνας, καθορίζει, ελέγχει και αξιολογεί, Ηνίοχος και Κυβερνήτης, ο Νους. Η νοητική όμως, όπως άλλωστε και όλες οι άλλες γενετικές δυνατότητες των ανθρώπινων όντων, δεν είναι ποιοτικά πανομοιότυπες και αξιολογικά ισόβαθμες. Διαβαθμίζονται σε δυνητικά και ποιοτικά επίπεδα, υποκείμενα στις γενετικές καταβολές και τις παιδευτικές εμπειρίες.
                Φρονώ λοιπόν ότι ο "Φανατισμός", η στενοκέφαλη δηλαδή εμμονή και προσήλωση αποκλειστικά σε μια άποψη αποτελεί κατ' αρχήν άκριτη λογική επιλογή ενός ανθρώπου με υποβαθμισμένη, λόγω γενετικής ανεπάρκειας, Νόηση και όχι σύμπτωμα ψυχικά διαταραγμένης Ύπαρξης. Ο φανατισμός αυτός δυστυχώς δεν επιδέχεται θεραπεία αφού όπως και η λαϊκή θυμοσοφία επισημαίνει : "Η Βλακεία δεν γιατρεύεται!". Δεν μπορούμε βεβαίως να χαρακτηρίσουμε "Φανατισμό" π.χ. τις εμμονές ενός διαταραγμένου ψυχικά Μανιακού. Εν προκειμένω αντιμετωπίζουμε ψυχασθένεια για την οποία, λόγο έχει η Εξειδικευμένη Ιατρική Επιστήμη η οποία μάλιστα συχνά, έχει την δυνατότατα να την θεραπεύσει με την κατάλληλη αγωγή. Είναι αυτονόητο άλλωστε ότι δεν μπορούμε να χαρακτηρίσουμε ούτε καν σαν "Οιονεί Φανατισμό" τις ενστικτώδεις συμπεριφορές των έμβιων όντων στον αγώνα τους για επιβίωση, διαιώνιση, και κυριαρχία.
                Έχω επίσης τη γνώμη ότι θα ήταν λάθος να χαρακτηρίσουμε Ψυχασθενή Φανατισμό π.χ. το "και όμως κινείται!" του έμμονου στην άποψή του Γαλιλαίου, ή την προσήλωση του Μαγγελάνου στην μέχρι θανάτου αποστολή του. Ασφαλώς θα ήταν άδικο να χαρακτηρίσουμε ψυχασθενή φανατικό τον πράο Τζιορντάνο Μπρούνο που ανέβηκε χαμογελώντας στην πυρά του μαρτυρίου του ή φανατικό εθνικιστή τον απροσκύνητο Αθανάσιο Διάκο. Δεν νομίζω πως θα μπορούσε να χαρακτηρίσει κανείς ανόητους φανατικούς τους μάρτυρες της χριστιανοσύνης ή τους αδιαπραγμάτευτους εθνομάρτυρες του Αρκαδίου. Καθένας από τους παραπάνω παρέμεινε αμετακίνητος στη θέση που επέλεξε όχι από τυφλό και στενόκαρδο φανατισμό αλλά μετά από διασκεπτική βάσανο για να υπερασπισθεί, υπηρετήσει ή αποκαλύψει κάποιο ανθρωπιστικό, λογικό, ή ηθικό ιδανικό σημαντικότερο από την δική τους εφήμερη ύπαρξη.

                Αλλά για να επικεντρωθούμε στον επίκαιρο "πολιτικό φανατισμό", προέχει να ορίσουμε τι εννοούμε εν προκειμένω με τον όρο "Πολιτικό". Στην αγοραία καθημερινότητα το "Κομματικό" εν πολλοίς εκλαμβάνεται ως "Πολιτικό" οπότε η άκριτη δογματική και έμμονη προσκόλληση ενός ψηφοφόρου ή ενός πολιτευόμενου σε ένα συγκεκριμένο από τα κόμματα της πολιτικής αγοράς, ασφαλώς επισημαίνει "Πολιτικό Φανατισμό". Στις Δημοκρατίες, αυτός ο Φανατισμός συντηρεί τις κομματικές διαμάχες για την άλωση της Εξουσίας αλλά δυστυχώς και πρωταγωνιστεί στις τραγωδίες των εμφύλιων σπαραγμών.
                Κατά κανόνα όμως ο φανατισμός αυτός που συναρτάται, συνειδητά ή ασυνείδητα, με οικονομίστικα συμφέροντα, προσωπικές επιρροές, θρησκευτικές προκαταλήψεις, ιστορικές μυθολογίες και συνήθως αβαθή και ελλιπή πληροφόρηση, είναι "Φανατισμός" ευκαιριακός, ασταθής και εύκολα αναπροσανατολιζόμενος με αποτέλεσμα την πολιτική ρευστότητα και την εκάστοτε εναλλαγή των κομμάτων κατά τις εκλογικές αναμετρήσεις. Όταν όμως "Πολιτική" επιλογή σημαίνει υπαρξιακή ένταξη στη συντηρητική ή στη ριζοσπαστική κοσμοθεώρηση, και σε ότι αυτές οι δύο αντιθετικές ροπές συνεπάγονται, τότε η ολοζωής, σταθερή και αμετακίνητη πρόσδεση σε μία οποιαδήποτε από αυτές τάσεις, δεν αποτελεί τυφλή, ευκαιριακή φανατική επιλογή αλλά αναπότρεπτη Υπαρξιακή "Πολιτική" τοποθέτηση. Ο υπαρξιακός αυτός συντηρητικός ή ριζοσπαστικός προσανατολισμός, που στην καθημερινότητα εκλαμβάνεται λανθασμένα σαν κομματικός φανατισμός, είναι διαχρονικός και δεν επηρεάζεται από τις διακυμάνσεις των πολιτικών εξελίξεων.
                Στις δύο παραπάνω δυναμικές και αντίπαλες τάσεις, είχε αναφερθεί πρώιμα και ο ιδιοφυής προπάππος μας Εμπεδοκλής διακηρύσσοντας ότι η "Φιλότης" (έρωτας, κίνηση, πρόταση, συν) και το "Νείκος" (μίσος, ακινησία, άρνηση, πλην), αντιπαλεύοντας, αναπλάθουν διαλεκτικά και συντηρούν αέναα τη Δημιουργία. Αλλά και η πανάρχαια ανατολική θεοσοφία διατύπωνε καθοριστικά την ανάλογη δυναμική του "Γιανγκ" (αρσενικό, θετικό, φως, πάνω κ.λ.π) και του "Γιν" (θηλυκό, αρνητικό, σκοτάδι, κάτω κ.λπ.), των δυο αυτών συμπληρωματικών αντιθετικών δυνάμεων, που συντηρούν διαλεκτικά την ανακύκλωση της Δημιουργίας.
                Σε οποιαδήποτε, λοιπόν, κοινωνικό και πολιτικό σύστημα και σε κάθε εποχή η συντηρητική ή ριζοσπαστική ένταξη του ανθρώπου, πιστεύω ότι είναι γενετικά προσδιορισμένη στον Γενετικό του Κώδικα όπως τα άλλα γενετικά του χαρακτηριστικά. Γεννιέται κάθε ανθρώπινη ύπαρξη με συντηρητική ή ριζοσπαστική γενετική υποδομή την οποία διατηρεί σε όλη την ζωή του, ανεξάρτητα από τις συνθήκες διαβίωσής του ή τις περιστασιακές και τις παιδευτικές εμπειρίες του. Είναι σπανιότατες και ιστορικά μοναδικές οι μεταλλάξεις ενός θανάσιμου διώκτη του Χριστού Σαούλ σε μαχητικό ευαγγελιστή του Παύλο. Είναι γεγονός πάντως ότι μετά τη Γαλλική Επανάσταση η κοινοβουλευτική εκπροσώπηση των πολιτικών αυτών παρατάξεων, χαρτογραφήθηκε σε "Δεξιά" της Συντηρητικής παράταξης και των παραφυάδων της, σε "Αριστερά" της Ριζοσπαστικής παράταξης και των συμφύσεων της και σε "Κέντρο" και των παράκεντρων του της ενδιάμεσης Αμφίδρομης παράταξης.

                Σε κάθε περίπτωση, όμως η υπαγωγή ενός πολίτη σε οιαδήποτε από τις παρατάξεις αυτές, δεν αξιολογεί διαφορετικά την ιδιαίτερη ανθρώπινη προσωπικότητα του. Όλες οι τάσεις αποτελούν τους, ίσης αναγκαιότητας διαλεκτικούς συντελεστές της δημιουργικής διαδικασίας που συμβάλλει στη μακροπρόθεσμη αναβάθμιση της κοινωνίας και γενικότερα και της ανθρωπότητας. Σε περιόδους ευφορίας οι αντιπαραθέσεις τους προκαλούν δημιουργικούς κοινωνικούς και πολιτικούς ανταγωνισμούς ενώ αντίθετα σε περιόδους δυσπραγίας, διαμορφώνουν στατικές, κοινωνικές και πολιτικές παραμορφώσεις. Σε κάθε όμως περίπτωση οι αντιπαραθέσεις συντήρησης και ανατροπής, ανεξάρτητα από τις περιοδικές φαινόμενες πολιτικές εξομοιώσεις, στην ιστορική εξέλιξη συνεχίζονται αέναα και δημιουργικά προάγοντας την ανθρωπότητα σε ανώτερες κοινωνικές και πολιτικές και πολιτιστικές κατακτήσεις. Η τυχόν ισοπεδωτική εξομοίωση ή η γενετική έλλειψη μιας από αυτές τις ροπές θα επέφερε στην ανθρώπινη κοινωνία την κατάρρευσή της και στον φυσικό κόσμο την αναστροφή του Σύμπαντος στο Ησιόδειο Χάος.
                Σε κάθε περίπτωση οι υπαρξιακά αντιθετικές αυτές προσωπικότητες, στην καθημερινότητα τους, στο χαρακτήρα τους και στις εν γένει δραστηριότητες τους δεν μονοπωλούν ιδιαίτερα ποιοτικά χαρακτηριστικά. Στις τρέχουσες βιοτικές και κοινωνικές επιλογές τόσο των συντηρητικών όσο και των ριζοσπαστών και των κεντρώων, ενδημεί όλο το εύρος των ανθρώπινων δεξιοτήτων και αναξιοτήτων.