K. Καραμανλής Φίλης Σαρρής 2003
- I -
Γεννημένος στις 8 Μαρτίου 1907 στην Πρώτη Σερρών, γιος δασκάλου, ο δικηγόρος Κωνσταντίνος Καραμανλής, με τη θεληματική πολιτική του ευελιξία, εξουδετερώνοντας ή υποτάσσοντας διαδοχικά όλους τους ενδοπαραταξιακούς αντιπάλους του, κατάφερε να κυριαρχήσει μέχρι το τέλος του βίου του στην ελληνική πολιτική σκηνή, ως ο αναμφισβήτητος "Πατριάρχης" της Ελληνικής Δεξιάς. Προωθημένος, κατά τρόπο ανορθόδοξο, το 1956 από τους ανακτορικούς προθαλάμους και την εύνοια της τότε βασιλικής συζύγου Φρειδερίκης Γκλύξμπουργκ, στην πολιτική ηγεσία της συντηρητικής παράταξης, o συντηρητικός Βουλευτής του "Ελληνικού Συναγερμού" Σερρών Κωνσταντίνος Καραμανλής, έδειξε στη συνέχεια σπάνια ηγετικά προσόντα. Προσαρμόζοντας την τακτική του στις περιστάσεις και ενεργώντας ανάλογα με τη νοοτροπία του κοινωνικού και πολιτικού χώρου στον οποίο δρούσε, μπόρεσε ιδρύοντας τη συντηρητική ΕΡΕ ("Εθνική Ριζοσπαστική Ένωση") να κυριαρχήσει για πολλά χρόνια στην πολιτική σκηνή του τόπου και να εξελιχθεί σε ηγέτη της Ελληνικής Δεξιάς.
Από τότε ο χαρισματικός Κωνσταντίνος Καραμανλής, παρά τη μικροαστική και επαρχιακή καταγωγή του, επέβαλε την αυταρχική προσωπικότητά του στο οικονομικό κατεστημένο, στα ολιγαρχικά τζάκια και τις παραδοσιακές πολιτικές κάστες της Δεξιάς. Αυτό του επέτρεψε όχι μόνο να επιβιώσει πολιτικά μέχρι το 1962 ελισσόμενος ανάμεσα στις ανακτορικές ίντριγκες και τις εξωτερικές σκευωρίες αλλά και να διατηρήσει την εξουσία με αλλεπάλληλες αμφισβητήσιμης διαφάνειας εκλογικές αναμετρήσεις, διατηρώντας το κύρος του αλλά και το φωτοστέφανο του "Εθνάρχη".
Όντας οξυδερκής όμως πολιτικός ο Κ. Καραμανλής, όταν τις αρχές του 1962 ήρθε σε αντίθεση με το Παλάτι λόγω των απροκάλυπτων πολιτικών παρεμβάσεων της αυταρχικής αυστριακής Βασιλομήτορος Φρειδερίκης, συνειδητοποίησε ότι είχε γίνει ανεπιθύμητος. Μετά μάλιστα την εν συνεχεία δολοφονία του Βουλευτή της Αριστερά Γρηγόρη Λαμπράκη
από μια κατευθυνόμενη από τα Ανάκτορα και το στρατιωτικό κατεστημένο, παρακρατική Οργάνωση, προτίμησε να αποχωρήσει προσωρινά από την πολιτική. Αιφνιδιάζοντας λοιπόν τη χώρα. παρέδωσε Πρωθυπουργία και την αρχηγία του Κόμματος στον Παναγιώτη Κανελλόπουλο και αυτοεξορίστηκε στο Παρίσι. Εκεί τελικά, μετά από μια αποτυχημένη τελευταία του προσπάθεια να κερδίσει στις εκλογές του 1963, εγκαταστάθηκε αυτοεξόριστος με τη βεβαιότητα ότι σύντομα θα εκαλείτο από το συντηρητικό κατεστημένο της πατρίδας του και τον ξένο παράγοντα να αναλάβει ως παράκλητος πλέον και πάλι τη διακυβέρνηση της χώρας .
Πράγματι, οι πολιτικές εξελίξεις δικαίωσαν τις προβλέψεις του. Οι αποτυχημένες ανακτορικές παρεμβάσεις με τις αλλεπάλληλες ανακτορικές Κυβερνήσεις για την έξοδο από το πολιτικό αδιέξοδο που είχε προκληθεί με την στημένη Αποστασία μιας ομάδας βουλευτών της Ε.Κ., έδωσαν την ευκαιρία στο στρατιωτικό παρακράτος να επιβάλει τον Απρίλιο του 1967 με την ανοχή του αντιδραστικού κατεστημένου και την στήριξη των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών, την δικτατορία των Συνταγματαρχών. Ο αυτοεξόριστος Κ.Καραμανλής παρακολουθώντας από το Παρίσι τις εξελίξεις, περιορίστηκε σε βραδυφλεγή δημοσία αποκήρυξη της Δικτατορίας και κάλεσμα των προερχόμενων από την δική του Πολιτική Παράταξη επίορκων Στρατιωτικών να παραδώσουν την εξουσία στην πολιτική ηγεσία, καλλιεργώντας παράλληλα και παρασκηνιακά την δική του πολιτική παρέμβαση για την έξοδο από το δικτατορικό αδιέξοδο. Όταν το καλοκαίρι του 1974 τα σωρευμένα λάθη, οι αυθαιρεσίες, οι εσωτερικές ηγετικές έριδες, η μαχητική αντίσταση των αντιδικτατορικών οργανώσεων και οι αντιδράσεις της Διεθνούς κοινής γνώμης προκάλεσαν την κατάρρευση της Χούντας και την εισβολή του Τουρκικού Αττίλα στην Κύπρο, το αμήχανο ελληνικό συντηρητικό κατεστημένο και οι εποπτεύουσες τις εξελίξεις ξένες υπηρεσίες, υποχρεώθηκαν, καλέσουν τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, να επανέλθει στην Ελλάδα ως Παράκλητος για να βγάλει την Χώρα από τα αδιέξοδα της εθνικής και πολιτικής κρίσης.
- II -
Δίνοντας μετά την επάνοδο του στην ενεργό πολιτική, το 1975 την δική του άποψη για την αποστολή του και δικό του περιεχόμενο στο επίκαιρο λαϊκό αίτημα της Αλλαγής, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, ως πρωθυπουργός συντηρητικής Κυβέρνησης, προχώρησε, αναπλάθοντας την παλαιά ΕΡΕ στο προσωπικό κόμμα της Ν.Δ. ("Νέα Δημοκρατία"), τόσο στην εκπλήρωση των υποχρεώσεών του απέναντι στους ντόπιους και ξένους υποστηριχτές του όσο και στην υλοποίηση του μεταρρυθμιστικού του προγράμματος. Εξασφαλίζοντας την επανεκλογή του και έχοντας την αμερικανική, νατοϊκή και ευρωπαϊκή συμπαράσταση με το δόγμα του "Ανήκομεν εις την Δύσιν" αλλά και την συντριπτική λαϊκή έγκριση με το σλόγκαν "Καραμανλής ή Τανκς" κατάφερε να κυριαρχήσει στην πολιτική ζωή του τόπου για άλλα επτά χρόνια. Σε πρώτη φάση σαν αναμφισβήτητος αρχηγός της Δεξιάς και Πρωθυπουργός και στη συνέχεια ως εκλεγμένος από την πλειοψηφία της βουλής παντoδύναμος Πρόεδρος της Δημοκρατίας.
Η περίοδος της νέας αυτής καραμανλικής διακυβέρνησης υπήρξε η πιο γόνιμη της μακράς πολιτικής δράσης του Κ. Καραμανλή. Από θέση ισχύος πλέον, χωρίς να εγκαταλείψει τις συντηρητικές του αρχές ή να διαταράξει τις σχέσεις εξάρτησής του, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής τόλμησε να επιβάλει την αναπαλαιωτική μεταρρυθμιστική του πολιτική, συντρίβοντας τις αντιρρήσεις της καθυστερημένης πτέρυγας της παράταξής του και παραμερίζοντας τις σφοδρές αντιθέσεις ολόκληρης της κοινοβουλευτικής και εξωκοινοβουλευτικής αντιπολίτευσης. Αποδεικνύοντας την πολιτική του ικανότητα και διορατικότητα ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, τις θεμελιώδεις πολιτικές παρεμβάσεις του επικέντρωσε σε τέσσερους βασικούς και κατ' εξοχήν κρίσιμους για την ελληνική κοινωνική και πολιτική πραγματικότητα θεσμικούς άξονες.
1.- Τηρώντας δυσμενή για τον εξόριστο Κωνσταντίνο Γκλύξμπουργκ πολιτική ουδετερότητα, εξασφάλισε την εκδήλωση του αντιμοναρχικού φρονήματος του Λαού που επέτρεψε, με το άψογο διαδικαστικά και εποπτευόμενο, πρώτη φορά από τη Δεξιά, Δημοψήφισμα του 1974 την έκπτωση της Μοναρχίας και την εγκαθίδρυση στην Ελλάδα της Κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας. Ήταν καταλυτική η πολιτική αυτή επιλογή του Κ. Καραμανλή γιατί δόθηκε στον ελληνικό Λαό η δυνατότητα τελεσίδικης απαλλαγής του από την καμαρίλα της Μοναρχίας, που στο παρελθόν είχε προδώσει το έθνος και βασανίσει τον ελληνικό Λαό και ήταν καθοριστική για το μέλλον του τόπου. Στο πρόσφατο και το απώτερο παρελθόν, αλλεπάλληλες προσπάθειες επαναστατικών δημοκρατικών Κυβερνήσεων να απαλλάξουν τη χώρα, χωρίς τη συναίνεση της Δεξιάς, από την Μοναρχία, είχαν καταλήξει σε αποτυχία. Μετά από κάποιες πρόσκαιρες εξώσεις τους, όπως το 1922, οι Γκλύξμπουργκ, στηριζόμενοι σε αλλοδαπά κέντρα και στο φιλομοναρχικό κατεστημένο του τόπου, ξαναγύριζαν για να συνεχίσουν τον αντιλαϊκό τους ρόλο. Αυτή όμως η τελευταία αποβολή της Μοναρχίας έμελλε να είναι και τελεσίδικη μια και για η πρώτη φορά στην πολιτική ιστορία του ελληνικού Κράτους η μοναρχία καταργήθηκε με τη σύμπραξη της Δεξιάς και με Δημοψήφισμα ελεγχόμενο από την ίδια.
2.- Επέβαλε, ξεπερνώντας τη σκληρή αντιπαράθεση της ακροδεξιάς πτέρυγας του κόμματός του, τις οργισμένες αντιδράσεις της αντιδραστικής καθαρολογίας και την αγανάκτηση της καθυστερημένης λαϊκής βάσης της παράταξής του, την υποχρεωτική και αποκλειστική χρήση της δημοτικής καθομιλουμένης γλώσσας σ' όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης και της δημόσιας διοίκησης. Με αυτή, την πολιτικά κρίσιμη απόφασή του ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, έλυσε το "Γόρδιο Δεσμό" του μακρόχρονου και καθοριστικού για τη μοίρα του ελληνισμού, πολύπλοκου γλωσσικού προβλήματος. Σε κάθε περίπτωση, είχε δοθεί πια η δυνατότητα στο σύγχρονο ελληνισμό να απελευθερωθεί από τη σχιζοφρένεια της διγλωσσίας που ενάμιση αιώνα μάστιζε την ελληνική κοινωνία και εκμηδένιζε τις δημιουργικές δυνάμεις του έθνους. Κατά το παρελθόν, όλες και οι πιο μετριοπαθείς απόπειρες ήπιας γλωσσικής μεταρρύθμισης, είχαν πνιγεί μέσα σε θύελλα διαμαρτυριών της φαρισαϊκής ακαδημαϊκής διανόησης, τη βαναυσότητα της αρχαιόπληκτης ολιγαρχίας και τη λυσσαλέα αντίδραση της μεσαιωνικής εκκλησίας. Για πρώτη φορά στην ιστορία του ελληνικού Κράτους, η Δημοτική Γλώσσα θεσμοθετήθηκε Συνταγματικά σαν επίσημη γλώσσα του Ελληνικού Κράτους με πρωτοβουλία της Δεξιάς. Με την πανηγυρική αναφορά του διορατικού συντηρητικού υπουργού Γεώργιου Ράλλη "στη μακαρίτισσα καθαρεύουσα", έκλεινε μια από τις πιο πνευματοφθόρες και οδυνηρές πληγές που βασάνιζαν και υπονόμευαν ενάμιση αιώνα την ψυχή και το πνεύμα του νέου ελληνισμού.
3.- Νομιμοποίησε το παράνομο, από τον καιρό του εμφύλιου, "Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδος" και αναγνώρισε, έστω και τυπικά, την απόβλητη για τριάντα περίπου χρόνια "Εθνική Αντίσταση" της αριστεράς. Το εκπληκτικό, για τα αντιδραστικά δεδομένα, αυτό βήμα αποτέλεσε την τρίτη θαρραλέα και επιτυχημένη πολιτική κίνηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή, με την οποία η Δεξιά για πρώτη φορά, μετά από πολλά χρόνια, απέδειξε ότι έχει αποκτήσει πολιτική ωριμότητα. Γιατί με την αναγνώριση του ΚΚΕ, ο ευφυής συντηρητικός ηγέτης πέτυχε ταυτόχρονα τρεις στόχους :
α) 'Εβγαλε από την απομόνωση και συντόνισε στα ευρωπαϊκά πολιτικά επίπεδα την καθυστερημένη ελληνική Δεξιά.
β) Διέλυσε τους ανασχετικούς για την ανάπτυξη του τόπου μύθους της αντικομμουνιστικής υστερίας, που καλλιεργούσαν oι τζογαδόροι της εθνικοφροσύνης και οι προκαταλήψεις της κομουνιστοφοβίας.
γ) Επέτρεψε την ακριβή απογραφή των πραγματικών, περιορισμένων, όπως αποδείχθηκε, διαστάσεων του παραδοσιακού ΚΚΕ σε σχέση με την προοδευτική παράταξη, την οποία στο σύνολό της το παράνομο ΚΚΕ οικειοποιείτο.
4.- Τέλος, με την αυταρχική επιμονή του να εντάξει την καθυστερημένη οικονομικά Ελλάδα στην τότε "Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα " (ΕΟΚ), ο Κωνσταντίνος Καραμανλής προκάλεσε, έστω και με βιαστικές και πολιτικά ελλιπείς διαδικασίες, το ξεκίνημα μιας νέας εποχής. Ρίχνοντας τη στατική ελληνική οικονομία στα βαθιά νερά των αναπτυγμένων οικονομικών κολοσσών της Ευρώπης, "για να μάθει να κολυμπά", ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ρισκάρισε ένα άνοιγμα άδηλων αποτελεσμάτων, ερήμην του ελληνικού Λαού. Γιατί, όχι μόνο δεν τέθηκε στην κρίση του Λαού αλλά ούτε και στην ανοιχτή διακομματική συζήτηση, η κρίσιμη αυτή για το μέλλον του έθνους απόφαση, όπως σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Και το χειρότερο, διακωμωδήθηκαν και παραμερίστηκαν ασυζητητί οι λογικές παρατηρήσεις των πολιτικών προτάσεων της αντιπολίτευσης που πρότεινε την ένταξη της χώρας στην ΕΟΚ, με τις εγγυήσεις της "Ειδικής Σύνδεσης", που είχαν επιλέξει άλλες υποψήφιες προς ένταξη ευρωπαϊκές χώρες
Σε κάθε περίπτωση όμως, κατ' ευτυχή συγκυρία, η επιλογή αυτή έδωσε την ευκαιρία στον μετά τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, επίσης διορατικό σοσιαλιστή πρωθυπουργό του ΠΑΣΟΚ Ανδρέα Παπανδρέου, να εξασφαλίσει, με τη σύμπραξη και των άλλων υποψήφιων Μεσογειακών Κρατών, τα οικονομικά κοινοτικά "Μεσογειακά Προγράμματα Στήριξης" που, επέτρεψαν στην ελληνική οικονομία "να κολυμπήσει" και αργότερα στον διάδοχό του τεχνοκράτη Πρωθυπουργό του ΠΑΣΟΚ Κώστα Σημίτη να εφαρμόσει με επιτυχία τις αναγκαίες οικονομικές προσαρμογές και μεταρρυθμίσεις που άνοιξαν το δρόμο για να γίνει Η Ελλάδα "με το σπαθί της" το 2001, ισότιμο μέλος και εταίρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης .
- III -
Τελικά, ανεξάρτητα από το γεγονός ότι στα εφτά χρόνια της νέας καραμανλικής περιόδου 1974-1981, τα φιλοβασιλικά, χουντικά και παρακρατικά "σταγονίδια" εξακολουθούσαν να κυριαρχούν στη δημόσια διοίκηση, τις ένοπλες δυνάμεις και τα σώματα ασφαλείας, παρ' όλα τα φακελώματα, τις "προβληματικές", τα νατοϊκά "στεγανά" και την αμετακίνητη αντίδραση της διαβόητης ΥΕΝΕΔ στην τηλεόραση, η καραμανλική αυτή παρέμβαση υπήρξε το πρώτο δημοκρατικό άνοιγμα για την απελευθέρωση της πολιτικής ζωής του τόπου από τα φαντάσματα και τις προκαταλήψεις του μετεμφυλιακού παρελθόντος και της χουντική τρομοκρατία.
Είναι συνεπώς ιστορικά αναμφισβήτητο ότι με τα "ανοίγματα" αυτά του πολύπειρου ηγέτη της Δεξιάς Κωνσταντίνου Καραμανλή έγινε δυνατός ο αζήμιος για το κατεστημένο εκσυγχρονισμός της αποτελματωμένης πολιτικής ζωής του τόπου αλλά και η νεκρανάσταση της κυριαρχίας της εμπλουτισμένης με κάποιες φιλελεύθερες αποκλίσεις φθίνουσας Δεξιάς. Παράλληλα όμως πραγματοποιήθηκε και το άνοιγμα των πολιτικών δικλείδων που επέτρεψαν αργότερα το ξεκίνημα των διαδικασιών της μεγάλης "Αλλαγής" την οποία είχε ανάγκη η Χώρα.
Είναι βέβαιο ότι και κατά το διάστημα της νέας καραμανλικής εφταετίας, η Δεξιά, εκσυγχρονισμένη και με τη "επίφαση" του "νεοφιλελευθερισμού", συνέχισε, με σχεδόν ανέπαφα τα κέντρα αντίδρασης, τη συντηρητική οικονομική, πολιτιστική και κοινωνική πολιτική της. Είναι όμως επίσης, βέβαιο ότι καμία προοδευτική κυβέρνηση και κανένας προοδευτικός ηγέτης δεν θα μπορούσε, να επιβάλει, με δική του πρωτοβουλία και με αντίθετη τη Δεξιά, τις παραπάνω τέσσαρες αλλαγές, στο πολιτειακό, το γλωσσικό, το πολιτικό και το διεθνή χώρο. Παρόμοιες προσπάθειες, όπως π.χ. η μεταρρυθμιστική προσπάθεια του Χ. Τρικούπη στον περασμένο αιώνα, και αργότερα το δημοκρατικό άνοιγμα του Α. Παπαναστασίου το 1926, η συμφιλιωτική προσπάθεια του Νικολάου Πλαστήρα το 1950 και το μεταρρυθμιστικό όραμα του Γεωργίου Παπανδρέου το 1964, είχαν ανατραπεί βάναυσα από την επανακάμπτουσα, μετά από μια πρόσκαιρη διακοπή, στη διακυβέρνηση της χώρας, πανίσχυρη αντίδραση. Αυτή τη φορά η προσπάθεια πέτυχε γιατί για πρώτη φορά τέτοια ανοίγματα είχαν εισαχθεί και υποστηριχθεί από μια συντηρητική Κυβέρνηση με τη συναίνεση της Δεξιάς.
Η παραπάνω πολιτική δράση του Κωνσταντίνου Καραμανλή, ιδίως κατά τη μεταχουντική περίοδο, επιβεβαιώνει την υπεροχή του πολιτικού αυτού άνδρα, σε σχέση με παλαιότερους πολιτικούς ηγέτες που είχε στο απώτερο και πρόσφατο παρελθόν η Δεξιά. Ο ρητορικός εκπρόσωπος του Συντηρητικού Λαϊκισμού Δημήτριος Γούναρης, δεν μπόρεσε ποτέ να ξεπεράσει τον επαρχιωτισμό του. Ο νυσταλέος αρχηγός του "Λαϊκού Κόμματος" Παναγής Τσαλδάρης, παράμεινε πάντοτε το φερέφωνο του παλαιοκομματισμού. Ο κραυγαλέος, αρχηγός του αναστημένου "Λαϊκού Κόμματος" Ντίνος Τσαλδάρης εκπροσώπησε πάντοτε τη ντόπια και ξένη οικονομική ολιγαρχία. Τέλος ο αυλικός Αλέξανδρος Παπάγος και αρχηγός του υποκατάστατου του "Λαϊκού Κόμματος" εθνικόφρονα "Ελληνικού Συναγερμού", λειτούργησε σαν "προπομπός" του παραστρατιωτικού ΙΔΕΑ που κυοφόρησε το 1967 τους συνωμότες της Δικτατορίας.
  Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής υπήρξε ένας από τους μακροβιότερους έλληνες πολιτικούς. Ως Βουλευτής, Υπουργός, Πρωθυπουργός και τέλος ως Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας και μέχρι το θάνατό του στις 23 Απριλίου 1998 πρωταγωνίστησε για εξήντα χρόνια στην ελληνική πολιτική σκηνή με τη αποφασιστική και θεληματική πολιτική προσωπικότητα του που έθελγε πλατιά λαϊκά στρώματα και τιθάσευε τα αλαζονικά τζάκια των "Κοτζαμπάσηδων" από τα ακαδημαϊκά σαλόνια της αντίδρασης, ως τα πανίσχυρα "οικονομικά τραστ" της ολιγαρχίας και την αυλή των Γκλύξμπουργκ. Είναι αναμφισβήτητο ότι ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, αν και απέφευγε τα έδρανα της αντιπολίτευσης όταν ο λαός τον όριζε Αρχηγό της, υπήρξε ο επιβλητικότερος Αρχηγός που είχε ποτέ την τύχη να διαθέτει η ελληνική Δεξιά και ένας χαρισματικός έλληνας πολιτικός Ηγέτης.
- * -
|